بیماری کرونا یا همان کووید-19 ویروسی همه گیر است که طی قریب به 6 ماه گذشته، تمام جهان را درگیر خود کرده میلیون ها نفر را مبلا و هزاران نفر را به کام مرگ کشانده است. البته باید توجه داشت که روند فزاینده این بیماری، بر ابعاد مختلف زندگی بشر از جمله حوزه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی تاثیرات گسترده سوء گذاشته است.

فراگیری ویروس کوید 19 راه های تجارت جهانی را مسدود ساخته و این موضوع، اقتصاد جهان را با بحرانی بی سابقه روبرو کرده؛ بحرانی که بی شک در تاریخ جهان بی سابقه بوده و اینک گریبان همگان را گرفته است و جبران خسارات مالی و آسیب های اقتصادی حاصل از آن مستلزم صرف هزینه های سرسام آور و زمانی چند ده ساله خواهد بود.

اما موضوع، تنها به حوزه اقتصادی ختم نمی شود چرا که آسیب های اجتماعی تاثیرپذیر از شرایط تحمیلی شیوع ویروس کرونا، کمتر از آسیب های اقتصادی آن نیست. به بیان دیگر آسیب های اجتماعی حاصل از شیوه ویروس کووید 19 بسیار عمیق تر و گسترده تر از آسیب های آن در بخش های دیگر قلمداد می شود.
 

رابطه مستقیم کرونا و طلاق



 
جامعه شناسان و متخصصان روانشناسی سراسر جهان با گذشت چند ماه از ورود بیماری همه گیر کووید 19 به سراسر جهان، به یافته های بسیاری در زمینه مشکلات خانوادگی، اختلالات روانی و ... دست یافته اند. آنها دریافته اند که برای در امان ماندن از این ویروس باید در خانه بمانیم و این در خانه ماندن و یا به اصطلاح قرنطینه شدن Quarantine ، موجب آن شده تا اعضای خانواده اجبارأ زمان بیشتری را در کنار یکدیگر باشند! و متاسفانه حاصل این باهم بودن، بروز اختلافات وافری و متعددی در میان اعضای خانواده شده است.

بنا به مشکلات اقتصادی و کاهش سطح تولید بنگاه های تولیدی و کارخانه ها که در پی اعلام تعطیلی و کاهش ساعات کار از سوی دولت در راستای جلوگیری از شیوع بیش از پیش بیماری کووید ۱۹ اتفاق افتاد، بسیاری از افراد با تعدیل نیرو از سوی کارفرمایان مواجه شدند و در ادامه؛ نرخ بیکاری افزایش چشمگیری پیدا کرد که در کوتاه مدت بی سابقه بود. این روند نامطلوب؛ بر مشکلات حاصل از شیوع بیماری کرونا افزود. موضوع عدم امنیت شغلی، اضطراب ابتلا به بیماری، مشکلات معیشتی و ده ها مورد دیگر از این دست؛ بستر ساز بروز و ظهور خشونت و کاهش سطح آستانه تحمل افراد شده است. حائز اهمیت آنکه این روند؛ اختلافات خانوادگی را به حداکثر رسانده و شکاف عاطفی حاصل از آن، افراد را به سمت و سوی جدایی و طلاق سوق داده است.برخی جامعه شناسان معتقدند که قرنطینه خانگی دوران کرونا، بهترین فرصت برای حل پدیده «طلاق عاطفی» میان افراد است. طلاق عاطفی که طی 2 دهه گذشته موجبات پدید آمدن آسیب های اجتماعی فراوانی را فراهم کرده بود اینک با در کنار هم بودن قابل کاهش و کنترل است.روانشناسان بر این باورند که تا امنیت اجتماعی و اقتصادی به میزان لازم و کافی در جامعه جاری و ساری نباشد، نمی توان انتظار ثبات امنیت روانی را از افراد داشت. به بیان دیگر، امنیت اجتماعی و اقتصادی متضمن امنیت روانی و استحکام و ثبات در بنیان های خانواده قلمداد و جزو لاینفک یکدیگر محسوب می شوند. بنابراین هر چه که میزان اختلافات درونی این بنیان اصلی اجتماع، پایین تر باشد؛ سطح امنیت، ثبات و تداوم آن افزایش خواهد یافت و هرچه اختلافات و مشکلات بیشتر شوند، پایه های آن متزلزل تر خواهد شد.

در دوران کرونا نیز یکی از گسترده ترین آسیب ها مربوط به حوزه خانواده و ارتباط میان اعضا، گزارش شده است. افزایش سطح اضطراب و فشار روانی در میان افراد، تغییر در سبک زندگی و خانه نشینی از عوامل اصلی طلاق در یسیاری از کشورهای جهان، بالاخص «چین» گزارش شده که با افزایش 25 درصدی همراه بوده است.
 

آسیب های قرنطینه خانگی



 
در این دوران، بعضا شاهد حضور 24 ساعته افراد در کنار یکدیگر و عدم خروج از منزل بوده ایم که همین موضوع، موجب عدم تخلیه بهینه و مطلوب انرژی افراد و انباشت آن شده که نهایتا همچون بار روانی فشرده سازی شده، به ناگهان از روزنه ای فوران کرده و بسترساز بروز اختلافات فزاینده ای در میان اعضای خانواده شده است. اختلافاتی که گاهأ به دگرآزاری و فحاشی نیز انجامیده و گویا سر از زخمی کهنه گشوده، همین روال نامتعارف موجب شده تا همسران با آستانه تحمل پایین، به سرعت گزینه طلاق و جدایی را انتخاب و به دنبال تحقق آن باشند! حال آنکه، واکنش های هیجانی و ناگهانی در شرایط اضطراب کاملا طبیعی بوده و باید با همراهی و راهنمایی متخصصان روانشناسی، دوران مذکور را پشت سر گذاشت.

باید توجه داشت که بر اساس بررسی های جامعه شناسان و متخصصان حوزه خانواده، قرنطینه خانگی حاصل از شیوع ویروس کرونا، چالش‌ های بسیاری را به ارمغان آورده که یکی دیگر از آنها نقض حریم خصوصی افراد محسوب می شود. به بیان دیگر از آنجایی که افراد ساعات بیشتری را در خانه مانده و از تفریح، کار و یا امور جاری سابق برخوردار نیستند، بیشترین زمان خود را صرف حضور در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی می کنند. این روند، میزان شک و حس تجسس گرایانه بین همسران را افزایش داده و موجب شده تا آنها دست به کنترل گری یکدیگر زده و به دیواره های حریم خصوصی هم خدشه های وافری را وارد کنند. بی شک کنترل گری، یکی از عوامل اصلی سلب اعتماد میان افراد قلمداد می شود که نه تنها گره از مشکلی باز نکرده، بلکه مشکلات بسیار دیگری را نیزپدید و زمینه ساز بروز تنش ها و مشاجره های بلند مدت خواهد شد.


آن روی سکه ویروس کرونا

طی 6 ماه گذشته، جهان با بحرانی بی سابقه مواجه شده است که آسیب های آن را در حوزه خانواده و اوضاع معیشتی، به اجمال برشمردیم. اما برخی جامعه شناسان معتقدند که قرنطینه خانگی دوران کرونا، بهترین فرصت برای حل پدیده «طلاق عاطفی» میان افراد است. طلاق عاطفی که طی 2 دهه گذشته موجبات پدید آمدن آسیب های اجتماعی فراوانی را فراهم کرده بود اینک با در کنار هم بودن قابل کاهش و کنترل است. البته باید توجه داشت که ترمیم روابط آسیب دیده باید زیر نظر متخصصان حوزه خانواده (زوج درمانگران) صورت پذیرد تا علاوه بر جلوگیری از بروز و ظهور مشکلات جدید، مشکلات ریشه دار گذشته به نحو اصولی و علمی در زمانی تعیین شده و با همکاری طرفین رفع و یا به حداقل برسند.

بنابر آنچه که اجمالا بدان پرداخته شد، در می یابیم که دوران کرونا، دورانی خاص با شرایطی ویژه است که می تواند آسیب های فراوانی را بر پیکره جامعه وارد آورد اما با کمی ژرف اندیشی و تامل می توان تهدیدهای آن را به فرصتی برای رفع مشکلات میان فردی، افزایش سطح اطلاعات و آگاهی و تقویت روابط میان والدین و فرزندان تبدیل کرد که تنها ابزار آن صبر و استفاده از نظر مشاوران و متخصصان روانشناسی است.

منابع:

1- طلاق و کرونا، خبرگزاری ایسنا
2- کرونا عامل افزایش آمار طلاق، پایگاه خبری تابناک
3- اعلام "وضعیت قرمز" ازدواج و طلاق در کشور، خبرگزاری تسنیم
4- تنش خانوادگی در قرنطینه کرونایی، همشهری آنلاین
5- عوارض اضطراب حاصل از کرونا، شفقنا